布依散文欣赏《巴勒阿》 二维码
531
发表时间:2019-12-17 14:22来源:布依族在线 巴勒阿(Bas Lex Al) 《巴勒阿》是作者文卜越-阿冒一篇具有纪实性质的散文。 巴勒阿,是作者外家村寨后面山口小地名,视野开阔,站在这里,放眼望去,布依族依山傍水的村寨布局和田园风光尽收眼底。20世纪90年代末春节期间,作者回故乡省亲,与弟弟到外家拜年,由当时的所见、所闻、所感引发情思,以《巴勒阿》为题,用布依文创作了这篇感情真挚的散文,抒发了作者对亲人、对故乡和对民族的浓烈感情,反映了作者对民族文化变迁的思考。文章最后以“魂丢了”点题,既反映了作者对民族文化消失、变迁的怅惘,也反映了作者对民族文化作为民族之魂消失的惋惜。 汉语普通话是以北京语音为标准音,以北方话(官话)为基础方言,以典范的现代白话文著作为规范的通用语。布依文是以第一土语为基础,以规范的望谟县复兴镇话的读音为标准音,同样也需要有大量符合规范的布依文读物来作为规范,这是布依族书面语走向成熟的充分必要条件。 这篇文章取材地是贞丰。贞丰布依语属于第一土语,但部分词汇与望谟复兴镇话略有区别。为了保持文章的地域特点,我们在编发时没有进行改动。我们认为,布依文读物保留土语和同一土语中不同地区的特殊用词和说法,可以丰富布依语词汇库,增强布依书面语的表现力,这次发布文卜越-阿冒的《巴勒阿》,既是分享,也是一种尝试。我们期望更多布依文爱好者行动起来,多用布依文进行创作,为布依文的传播、使用和建设添砖加瓦。 布依文: 音乐来源:“布依人说布依话”微信公众号 Bas Lex al Wenz Buxqyaix ·a maus Bilgvas,gul bail raanz genlxiangl laaux, roxnyiel nauz bohnax bingh, hadt xol nyih, xaadt yeeuc sois nac ies, gul riangz nuangx lunz el joil hauxxiz ndeeul, riuc soongl ful lauc, bail raanz daais qyamsxiangl, yeeus bohnax. Soongl bixnuangx oonx gaangc oonx reeul, mizrox mizlaez mal dangz genz mbaanx raanz daais bai. “Dangz Bas Lex al bai!”Gul os bas ndangl laaux nauz. Gul ndunl deenh deel, dangx mallac miz byaaic bai, xuangs dal ximl bail nac, donghnaz lumc gaus, bolbas lumc gaus, mbaanx wenz yieh lumc gaus ,damxxih gah ranl raanzwenz ons wanz, roxnyiel jaangl mbaanx ndangl jic baiz yingl xuangs baaus, laanlnis ragraih eedt liangh, leeux mbaanx wenz byag raaix bai, xudt raaix bai, riangz genlxiangl miz dungx hal. Ndaelsaml lumc dogtxeel dangzyiangh , gul ndunl gueh qvax qvax deel. Ndaeljauc lumclaez nyomx labtmos ndeeul gveeuc mal ,labtmos gvas bail, sams yiangh sians xez gul nis deel lumc xuangs diangyinj , yiangh daaml yiangh os qyus baaihnac. Jicxib bil ndux deel me, dangz ndianlxiangl, jiez raanzdaais deel xih xinl maiz daxraaix bai la! Nac mbaanx raanz daais deg donghnaz laauxlaaux ndeeul, sis xood donghnaz, lix jic mbaanx wenz , damx dangz ndianlxiangl langc gvas xol idt, buxreengz jic mbaanx joonc mal lac mbaanx raanxdaais leeuxxaiz, xol ngih saaml mal genz , sams buxhees reengz mal jic mbaanx qyamsxiangl deel yieh mal lac mbaanx raanzdaais xunz. laanlnis qyus jaanglbiangh deel degt baul , degtdeedt , buxreengz xih degtdooms , nanghsaaul, daz yianz, bos leez...... “Di di!” yingl lajbay qiqcey ragrianh, gul lumc bux dais ndael ndeeulninz xinh daausmal. Ximl dais bail baaih yingl qiqcey deel, ranl jas xiel ndeeul haail mal dangx deenh deel, jic xoix legmbegt legsaail danc has dais genz xeay sadt mal lac. Ndael saml lengc neh nauz:“yi! Lengc jic bil miz mal,ronl xiel doc xoih dangz mbaanx leeux liz ha!” Xeznix damx roxnyiel yeeuh nauz:“Biaojsuf mal leeux me? Mal rauz dees dangzyiangh!.”damx nauz ies, xih yix fengz mal dees dangzyiangh . Gul ximlbail xoh jic xoix nix, jic xoix xonz daaml xonz baaus xoh haec rauz nyiel: xoh gul deg yianghnix yianghnix.Gul ndiabt dangz bai: deg leg raanz jic baus biaojgoy. Riangzlangl jic xoix laanl, miz jiclaail naanz xih dangz raanzdaais bai. Bohnax 、meehnax, jic laojbiaoj , lianzndix sams xizlaanl qyus raanz xaiz. Bohnax nis deg buxlunz, bilnix rogtxib jic bai, jic bauslungz miz qyus leeux,meeh gul xib laail bil goons yieh mizqyus bai, ranl nax saauh ranl meeh. Osbail roh dohsel gungyzof, baiz qyabtdal ndeeul ngih xib laail bil gvas bail bai, fih ndaix riangz bohnax ndilndil dungx nangh baiz ndeeul , daaus nix,gul mac guehndil baanx bohnax baizndeeul. Riangz bohnax, jic bixnangx laojbiaoj nangh baangx fix, lunh gusndux, nauz xeeuhnix, hams beangz feax, gaangc beangz rauz, dingz gaangc dingz reeul , oonx nauz oonx daanhsoil. jic xib bil nix , beangzgaus, buxqyaix rauz bians yiangh laaux bai! lumc jiez raanzdaais nix, gusxaux deel, bux mbadt haux laail, buxhoc laail , haucjeex,doc anl byaaicronl, deznagt yungh hongzmbas, genlhaux gvas mbas raabt,jaanglhamh deemc dangl yungh yuz .Mal xiblaail bil nix, haux dangz genl bai, saec xeenz yieh rungs noih bai, lix ronl qiqcey bai , ziqlaifsuij dees raanz mal dangz raanz, jaanglhamh dianqdeny roongh doongcndoongs , miz lumc gusxaux labt deel bai. nauz dangz saauzreengz nix,bohnax youq lumc aangs youq umc saml nyaabt , deel nauz:“saauz reengz nix bij saauz rauz gvaail laail bai, damxxih dohsel has leeux, haaus qyaix dac rox gaangc, weanlqyaix mizrox nauz bai, os dul ranl laail leeux, xaangh genl yieh xaangh danc, saauz laaux deel, wenz maixmbegt xib idtngih xih soonl gueh roswaais, dangz saauz nix, legmbegt miz saansgueh rocwaais bai , laanlnis ,buxreengz yieh miz danc beahqyaix bai. saauzlaaux xuanz mallac gaauxlaail laix buxqyaix, buxreengz gaauxlaauil yieh mizrox bai. Dangz xib hacrogt, dohsel doh miz bail genz,gueh jongs gueh jongs, jiclaail wenz xiangllaaux doc miz mal raanz genl. Buxreengz joonc dungx qyus, miz degtbaaiz xih genllauc, laauh mbaaus laauh saaul yieh lumz bai!” Damxdus roxnyiel yingl xingcbaaus dais mbaanx baaih unx ragrianh gvas mal, daqxif langc ndiabt dangz xez miz xaux bai, nauz: yee , wenzlaail siul baus bai! yeeusSoujbiaoj, dangz hac namc leeux , mbenl hax roongh bai, jic laojbiaoj daaus bail raanz siul baus , bohnax bail ninz, gul riangz nuangx yieh jaiz iadtnaais, xih bail rug degt ninz. Qyus raanzdaais soongl hamh, ngonz dazsaaml, genl hauxngaaiz ies, gul deeml nuangx lunz rensdinl daaus raanz, mal dangz Bas Lex al , guldangx mallac , xians ndaangl ximl bail donghnaznac raanzdaais deel, dal naaihnaaih laz bai, sams wenz sams sians gusxaux deel lumclaez youq os qyus nac gul, maad yieh maad miz bail , Nuangx gvas mal, fengz mbaulmbaul boongx mbas gul, nauz: Bix, rauz bail ba! Gul ndunl deenh yians miz saangc, bas naaihnaaih nauz: Gul Xeel dangzyiangh qyus jieznix bai, nuangx! “Deg yiangh maz me bix?” “Wanl gul ge, nuangx!”
汉文意译: 巴勒阿 作者:文卜越-阿冒 去年,我回家过春节,听说舅舅身体欠佳,初二早上,洗漱完毕,我和小弟弟用背箩背上糍粑,提两瓶酒,到外家拜年,看舅舅。 兄弟俩说说笑笑,不知不觉来到舅舅家寨子上面了。 “到巴勒阿了!”我脱口而出。 我停下脚步,环顾四周,田畴依旧,山川依旧,周围的村寨也依旧。然而除了每家冒出的炊烟,偶尔传来的炮竹声和孩子们的嬉闹声外,整个环境显得有些静,与节日应有的气氛不太相称。 我若有所失,呆呆地站在那里,脑际顿时如一团云雾笼罩。云雾散去,儿时很多往事如电影般显现眼前。 几十年前,每到正月间,外家这里真是热闹非凡。舅舅家寨子前是一个大田坝,四周有好几个寨子。每年正月初一起,几个寨子的青年男女好多都汇聚到舅舅家寨前的大田坝。初二三以后,一些到附近寨子拜年的青年男女也纷纷聚到这里。寨前田坝边上有一块专门用来晒粮食的平地,叫做晒坝,孩子们在这里打线球、踢毽,青年男女们则掷“花包”、拉二胡、吹箫笛、“囊绍”...... “嘀嘀!”一阵汽车喇叭声把我从沉思中吵醒。寻声看去,见一辆小汽车停在不远处,几个着汉装的姑娘小伙子正从车上跳下来。心才想:“噫!才几年不来,就通车啦?”只听几个年轻人喊:“表叔到了呀?”一边喊一边朝我跑过来。“让我来帮你提!”孩子们边说边从我手上抢过背上的背箩和手上的包。我看着他们,已认不出是谁家孩子了。孩子们倒是聪明,赶忙自报家门:我叫什么什么名字。我想起来了:是几个表哥家的孩子们。 跟随几个孩子,不一会儿就到了舅舅家。舅舅、舅妈、几个老表和孩子们都在家。还健在的这个舅舅在家里排行老幺,今年六十多岁。几个年长的舅爷早已陆续离世,母亲也于几年前去世了,见到舅舅,就像见到母亲面。出门求学、工作,一眨眼二十多年过去了,好久没有陪舅舅聊聊了,这次,我要好好陪陪舅舅。 吃过晚饭,我和舅舅、几个老表围坐在火炉旁,聊过去,讲现在,谈家乡,论说外边的世界。谈话间,有欢笑,也有叹息。这几十年,故乡,还有我们布依人的变化真是太大了。就说舅舅家这一带吧,过去,穷人多,有的连饭都吃不上,出门赶场、走亲戚、全靠步行,负重用肩挑背驮,喝水到井里挑,晚上,点灯先是用桐油,后来用煤油。改革开放后,饭够吃了,用钱也不再那么紧了,公路通了,自来水进家了,晚上,电灯照得家里通亮通亮,不再像从前那样黑黢黢的了。说到这代年轻人,舅舅似喜似忧。他说:“这一代人比我们聪明多了。但是读了汉语书后,布依族话倒是还会说,但是布依语歌已经不会唱了。出门多了,见多识广,会吃、会穿。过去,老辈人女子十一二岁就开始学纺纱织布,一家人穿的都是自织的布。到了这一代,女孩子好多都不学纺纱织布了,小孩子、青年人也是好多都不穿民族传统服饰了,老一辈传下来的古规古礼,这一代好多都不知道了。孩子十五六岁,书读不上去,一群群涌到他乡打工,很多人连春节也不回来过。现在的青年人聚在一起,不是打牌就是喝酒,就连青年男女谈情说爱,也渐渐学汉族了,谁还知道什么对歌、囊绍?”...... 突然听到炮竹的声音从对门寨子传来,大家才意识到时间不早了,说:噫!人家送老祖公了嘞!一看手表,已经是5点了,天快亮了,几个老表回去送老祖公,舅舅去睡了,我和弟弟也困了,便到卧室休息去了。 在外家住了两宿,第三天吃过中午饭,我和小弟便起身回家,来到巴勒阿,我停下脚步,转身朝外家田坝望去,眼睛慢慢模糊,那些已经逝去的人和事仿佛又重现在眼前,抹也抹不去。弟弟走过来,轻轻拍了拍我的肩膀,说:哥,咱们走吧!我站原地不动,嘴里慢慢说道:我丢东西在这里了,弟弟! “是什么东西,哥哥?” “是我的魂,弟弟!” |
投稿邮箱:byzzx@qq.com(长期征稿) 投稿热线:166-8500-0854 “布依族的刺绣技艺分素绣法、彩绣法、剪贴法、扎染法四个内容。要做好刺绣的前提首先是绘画,只有将要刺绣的图案画出来,才能依托图案进行刺绣。”在望谟县搬迁安置点平洞街道亚鲁社区,贵州树娘绣刺绣有限公司举办的培训班上,国家级非物质文化遗产(布依族刺绣)代表性传承人韦树章,正在给绣娘学员们讲解着刺绣的内容。(图为国家级非物质文化遗产(布依族刺绣)代表性传承人韦树章)韦树章一边说着一边在一张桌子上铺开... 板光布依古寨地处巍峨的龙头大山山脉东麓主峰公龙山腹地,隶属贞丰县挽澜镇板光村,距县城16公里,距挽澜镇8公里,是挽澜镇辖区内的海拔最高的村庄。海拔约1600米,冬冷夏凉,年平均气温为15℃左右,森林覆盖率达60%。板光布依族自然村寨像一颗璀璨的明珠洒落在这崇山峻岭之间,有“云上布依人家”之称。板光寨布依语叫“曼莱逛”(Manlnaizguangz)。相传,从前这里生长着一大片茂密像桫椤树一样... |